On the other side of fear, lies freedom

Wie kent ze niet? Mensen die eigenlijk graag het maximale uit hun leven zouden willen halen maar niet goed durven. Uit angst voor een onzekere toekomst laten ze hun talenten onbenut. Hun droom ligt jaar na jaar te verstoffen op een plank, totdat deze uiteindelijk helemaal schuilgaat onder een dikke laag grijze meuk. Soms raakt de droom zelfs zo diep begraven dat de eigenaar ervan niet eens meer weet dat hij of zij hem had.

Dat hoeft niet zo te zijn.

Om die droom eerst af te stoffen en vervolgens ook te realiseren moeten we aan de slag met onze angst. Angst is de grootste motivator voor menselijk gedrag. Evolutionair gezien begrijpelijk (denk aan de vecht- of vluchtreactie als er in vroeger tijden een leeuw voor onze grot stond), maar tegenwoordig lijken we wel in een semipermanente staat van angst voor zo ongeveer alles te verkeren. Angst om zekerheid op te geven, angst om financieel in de problemen te komen, angst om te falen, angst om onszelf te laten zien, angst om door anderen te worden veroordeeld, ja zelfs de angst om succes te hebben. Al deze vormen van bang zijn werken verlammend. Beperkende overtuigingen, vaak al gezaaid tijdens onze (vroege) kindertijd, houden ons tegen om datgene te doen wat we het allerliefste zouden willen. Je hoeft maar een leraar gehad te hebben die zei dat je dom was of ouders die je hebben ingeprent dat je voor galg en rad opgroeide en er bestaat een gerede kans dat je deze negatieve en pijnlijke opmerkingen bent gaan geloven. Naarmate je ze vaker hebt gehoord, ontstaat er geconditioneerd gedrag: omdat je (onterecht) overtuigd bent geraakt dat de negatieve opmerkingen kloppen, ga je je er steeds meer naar gedragen. Dit proces creëert de perfecte voedingsbodem om alle uitdagingen in je leven voortaan uit de weg te gaan. De angst regeert jou in plaats van andersom.

De oplossing is om deze negatieve overtuigingen aan de oppervlakte te krijgen en ze vervolgens bewust te onderzoeken op waarheidsgehalte. Weggestoken in de diepe duistere wateren van je onderbewustzijn lijken ze o zo waar. Maar eenmaal in het felle licht van je bewustzijn en met de kritisch beschouwende ogen van de volwassene van nu, blijkt al snel dat er heel wat op af te dingen valt. Neem als voorbeeld dat je denkt dat je dom bent. Is dat echt zo? Als je eerste reactie ‘Ja’ is, vraag dan aan jezelf waaruit dat blijkt. Het antwoord ‘Omdat mijn moeder dat zegt’ is niet goed genoeg. Je moet echt op zoek gaan naar zo concreet mogelijke voorbeelden. Stel, je hebt in je leven inderdaad domme dingen gedaan. Bén je dan ook dom? Er is namelijk een groot verschil tussen je gedragingen enerzijds en hoe je in elkaar steekt als persoon anderzijds. Ook intelligente personen doen domme dingen. Dus wees wat vergevingsgezinder naar jezelf. Realiseer je dat jij zoveel meer bent dan een enkele optelsom van je acties. Vraag vervolgens of jij de enige bent die wel eens iets doms heeft gedaan. Nee dus. Raap dan al je moed bij elkaar en durf jezelf de vraag te stellen of het misschien zelfs zo zou kunnen zijn dat je (best) slim bent. Zoek naar concrete voorbeelden. Durf daarbij ook eerlijk te kijken naar complimenten die je hebt gekregen want mensen blijven het gracieus ontvangen daarvan moeilijk vinden. Stel je tenslotte de vraag wie jou deze overtuiging heeft gegeven. Kan het zijn dat deze persoon dit niet meende? Kan het zijn, dat hij of zij dit enkel uit onmacht of uit onvrede met zichzelf heeft gezegd? Deze generaliserende veroordelende opmerkingen zeggen immers meer over degene die ze uit, dan over degene aan wie ze zijn gericht. De bedoeling van deze zelfondervraging is om je oorspronkelijke overtuiging te relativeren. Hoe meer je dit doet, hoe  zwakker je overtuiging wordt. Hoe zwakker je overtuiging wordt, hoe beter je je angsten kunt overstijgen. Hoe beter je je angsten kunt overstijgen, hoe meer zich de deur naar je droom zal openen, eerst op een kier, maar uiteindelijk wijder en wijder.

Doordat angst verlammend werkt, focussen we bovendien alleen op dat wat er fout kan gaan als we ons zekere bestaan opgeven. Daardoor zien we niet dat de tegelwijsheid ‘Als zich één deur sluit, openen zich vele andere’ wáár is, zoals ik ook uit eigen ervaring kan beamen. Als je je dit ten volle realiseert, wordt die verlammende grip van angst steeds kleiner. Angsten zijn menselijk en zullen er dus altijd zijn. Maar de kunst is om ergens bang voor te zijn en – als het goed voelt- het vervolgens tóch te doen. Zo voorkomen we dat we alle mooie, magische en spannende dingen missen die aan de andere kant van die deur op ons wachten. Zoals de vreugde om jouw persoonlijke missie, dat waarvoor jij hier bent, te volbrengen. De dankbaarheid om jouw unieke talenten in te kunnen zetten om de wereld mooier te maken. Het gevoel van verbondenheid dat je zult ervaren dankzij de vele gelijkgestemde mensen die jij op jouw nieuwe pad zult tegenkomen.

Maar bovenal: de vrijheid om datgene te doen waar je hart ligt.

Want on the other side of fear, lies freedom.