Tag Archief van: Counterclockwise

Het Counterclockwise-experiment

In 1981 deed Harvard-psycholoog Ellen Langer een experiment waarbij ze een groep 70-plussers een week samenbracht in een pand waarin het 1959 leek te zijn. De inrichting, kranten en tijdschriften, radio- en televisieprogramma’s; alles ademde de sfeer van dat lang vervlogen jaar. Deelnemers moesten ook kleding dragen uit die tijd en mochten alleen praten over onderwerpen tot en met 1959. Ze moesten, kortom, weer de persoon zijn die ze 22 jaar geleden waren.

Vooraf en na afloop werden diverse tests gedaan. De resultaten waren verbluffend: alle deelnemers bleken biologisch te zijn verjongd. Ze liepen sneller en meer rechtop; ze hadden meer spierkracht, rechtere vingers en een sterkere grip; hun gehoor, zicht, humeur, uithoudingsvermogen, lenigheid en geheugen waren verbeterd; 63% scoorde beter in intelligentietesten. Ze voelden zich niet alleen fitter en jonger dan slechts zeven dagen daarvoor maar werden door anderen ook jonger geschat. Langer concludeerde  dat een bewuste verandering van mindset leidt tot biologische veranderingen van het lichaam.

Het BBC-programma The Young Ones (2010) waarin zes beroemdheden op leeftijd in een huis uit 1975 verbleven, toonde dezelfde verjongende resultaten. Het verbaasde publiek zag dat sommigen weer zonder stok konden lopen, anderen hun sokken ineens zelf konden aandoen en een enkeling zelfs een dansje waagde.

Hoe is dit mogelijk? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat wanneer mensen echt geloven dat iets – bijvoorbeeld een neppilletje – werkt, hun geloof en positief verwachtingspatroon ervoor zorgen dat de hersenen allerlei stoffen aanmaken die gunstige biologische effecten op het lichaam hebben. Dit noemen we het placebo-effect. Door welbewust een geloof in en verwachtingspatroon van verjonging te creëren werden deelnemers biologisch daadwerkelijk jonger.

Dit voorbeeld laat zien dat de grenzen die we onszelf opleggen niet per se reëel hoeven te zijn. Het geheim van natuurlijke verjonging én van een gezonde levensverwachting ligt in bewustwording van onze sociale en culturele conditionering inzake ouder worden. Dagelijks worden we – bewust en onbewust – beïnvloed door negatieve boodschappen over ouder worden uit onze omgeving zoals buren, vrienden, artsen, het nieuws op radio en tv, films, kranten, tijdschriften en niet te vergeten die ergerlijke reclames.

Studies tonen aan dat priming, een onopvallende manier van beïnvloeding, direct effect heeft op onze lichamelijke en geestelijke prestaties. Zo bleken ouderen die een tekst hadden gelezen waarin negatieve woorden over veroudering zoals ‘zwak’ en ‘seniel’ waren verstopt, meteen erna langzamer te lopen en slechter te scoren op geheugentesten dan ouderen die een tekst met positieve woorden over ouderdom hadden gelezen. Vanwege dit risico op negatieve gevolgen wilde een geriater zelfs de gewoonte om op te staan voor ouderen in bus of trein per direct afschaffen. Deze negatieve effecten van geloof en verwachtingspatroon staan bekend als het nocebo-effect.

Identificeer je dus niet met negatieve stereotypes over ouder worden. Zeg niet bij elke vergeetachtigheid ‘Ik word oud!, zie af van ‘seniorenkortingspassen’ en weiger mee te praten over ‘ouderdomskwalen’ alsof die onvermijdelijk zijn. Voor je het weet ga je je geloof letterlijk belichamen.

Koester in plaats daarvan bewust positieve gedachten en gevoelens over ouder worden. Hoe vaker je dit doet, hoe meer je hersenen deze nieuwe boodschappen voor waar zullen aannemen. Optimistisch uitgaan van wat mogelijk is in plaats van geloven in onmogelijkheid kan leiden tot een betere gezondheid op elke leeftijd. Langer noemt dit treffend de power of possibility.

In het belang van een gezonde levensverwachting hebben we de morele plicht om positief te leren denken en spreken over ouder worden en om onze ouderen te behandelen als competente, productieve leden van de maatschappij.

Geloof en verwacht dus het best mogelijke scenario in plaats van het slechtste.

Alleen zo kunnen we ons beste leven leiden.

NB: dit stuk is eerder als artikel verschenen in De Limburger onder de titel ‘De kracht van positiviteit’.

Artikel in De Limburger over de kracht van een positief geloof

Vandaag heeft De Limburger mijn artikel ‘De kracht van positiviteit’ gepubliceerd. Een bijdrage waarin het gaat over de biologische effecten van geloof, in dit geval geloof in verjonging dat aantoonbaar heeft geleid tot het (deels) terugdraaien van veroudering op biologisch niveau. Harvard-psycholoog Ellen Langer deed dit tot de verbeelding sprekende onderzoek en typeert de verbluffende effecten als uitvloeisels van the power of possibility. 

Nieuwsgierig? Lees dan hier mijn artikel.

 

Veroudering blijkt deels terug te draaien: het experiment Counterclockwise

In 1981 vond er een inmiddels beroemd experiment genaamd Counterclockwise plaats door sociaal psycholoog Ellen Langer van Harvard University. Zij plaatste twee groepen oudere mannen (allen boven de 70) een week in een geprepareerd pand waar alles in de staat was van het jaar 1959. Kranten, muziek, hun kleding, programma’s op tv, de inrichting; alles ademde 1959.

De controlegroep verbleef in dit pand maar sprak over 1959 in de verleden tijd, wisselde recente foto’s van elkaar uit en haalde herinneringen op uit dat jaar. Deze situatie kun je een beetje vergelijken met het RTL tv-programma ‘Groeten uit 19..’, waarin BN’ers een weekend doorbrengen in een pand uit een bepaald jaar waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan.

De experimentele groep kreeg daarentegen de opdracht om te leven alsof het daadwerkelijk 1959 was. Dus spraken zij alleen over onderwerpen die gebeurd waren tot en met 1959 en wel in de tegenwoordige tijd. Onderling wisselden ze foto’s uit waarop ze twintig jaar jonger waren.

Vooraf werden in beide groepen allerlei waarden gemeten zoals lengte, kracht, mentale cognitie, gehoor, geheugen, loopsnelheid, zicht, lengte vingers, etcetera. Na afloop van het experiment bleken deze waarden in beide groepen positief te zijn veranderd, maar de experimentele groep liet de grootste verbeteringen zien. Zo liepen de deelnemers die hadden geleefd alsof het 1959 was sneller en meer rechtop dankzij veranderingen in hun rugspieren, hadden ze meer spierkracht, een beter postuur en een sterkere grip. Ook stonden hun vingers rechter omdat ze minder last hadden van gewrichtsontstekingen en waren hun gewrichten flexibeler. Daarnaast vertoonden ze meer manuele behendigheid, konden ze beter zien en scoorde een meerderheid beter in intelligentietesten dan voorheen. Ze voelden zich ook fitter en jonger en ze zagen er, getuige de foto’s ‘voor en na’ die men aan onwetende derden toonde, ook daadwerkelijk jonger uit.

Ellen Langer concludeerde hieruit dat het niet zozeer onze lichamen zijn die ons beperken, maar dat we veeleer worden gelimiteerd door onze beperkende mindsets aangaande onze fysieke grenzen, gezondheid, welzijn en onze maatschappelijke ideeën over wat ouder worden betekent.

Deze ‘Power of Possibility’ hebben we dus allemaal binnen bereik!