Mooi leefstijlroer van Vereniging Arts & Leefstijl en ook een prachtig spinnenweb van het Institute for Positive Health (IPH). Hoewel beide zeer waardevol zijn, mis ik bij allebei echter de belangrijkste pijler c.q. dimensie: mindset.

Uit wetenschappelijke studies blijkt overduidelijk dat hetgeen zich binnen in iemands geest afspeelt – diens gedachten, gevoelens/emoties én overtuigingen – verstrekkende biologische effecten sorteert. Wetenschappelijk onderzoek naar het placebo-effect en nocebo-effect toont overtuigend aan dat iemands verwachtingspatroon – dat gebaseerd is op zijn overtuigingen – in grote mate zijn biologische realiteit bepaalt, zowel in positieve als in negatieve zin. Dat komt omdat het brein anticipeert op dat verwachtingspatroon en alvast de stoffen aanmaakt die bij dat verwachtingspatroon horen. Dit heeft enorme implicaties.

Want met welke overtuigingen gaat een patiënt een operatie in? Hoeveel pijn verwacht hij? Wat zijn diens health beliefs over zijn kans op herstel of genezing? Wat gelooft iemand werkelijk over de werkzaamheid van zijn medicatie of vaccin? Hoeveel bijwerkingen denkt iemand te gaan ervaren van een medicijn? Hoeveel geloof hecht hij aan een negatieve prognose? Wat zijn diens verwachtingen over de manier waarop hij zal verouderen? Hoeveel beperkingen verwacht hij te ervaren?

Dit alles maakt duidelijk dat mindset een enorme invloed heeft op fysieke gezondheid alsmede op levensverwachting.

Overtuigingen sturen daarnaast gedrag aan, dus óók leefstijl- en ziektegedrag. Op deze manier hebben overtuigingen een directe invloed op alle zes pijlers van positieve gezondheid in het Leefstijlroer (voeding, beweging, ontspanning, slaap, middelen en verbinding) en op alle zes dimensies in het spinnenweb van IPH (lichaamsfuncties, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen, dagelijks leven en mentaal welbevinden).  ‘Mentaal welbevinden’ wordt in het spinnenweb onderverdeeld in ‘Onthouden, Concentreren, Communiceren, Vrolijk zijn, Jezelf accepteren, Omgaan met verandering en Gevoel van controle’.

Maar of iemand zichzelf bijvoorbeeld accepteert, hangt af van diens zelfbeeld dat op zijn beurt grotendeels wordt bepaald door conditionering oftewel beïnvloeding van buitenaf (van jongs af aan). Deze beïnvloeding bestaat uit eerder opgedane ervaringen, de omgeving waarin en de mensen met wie hij opgroeit én uit de boodschappen van buitenaf die hij gedurende zijn leven binnen heeft gehaald. Hoe vaker hij dezelfde negatieve boodschappen binnenhaalt, hoe meer hij die op den duur gaat geloven. Of deze boodschappen objectief gezien waar zijn, doet er niet toe. Uiteindelijk worden dit beperkende overtuigingen en die spelen, samen met het hebben van een negatieve mindset, een grote rol in het mislukken van pogingen tot leefstijlverbetering. Want je kunt nog zo gezond eten of dagelijks urenlang sporten, als je dit doet vanuit een haatdragende of pessimistische mindset overrulet dit grotendeels de rest.

Allerhoogste tijd dus dat Mindset een zevende pijler in het Leefstijlroer of een zevende dimensie in het spinnenweb wordt!