Leestijd: 3,5 minuut.

Record aantal besmettingen

Ons land verkeert sinds 27 februari 2020, de dag van onze eerste officiële coronabesmetting, in een ongekende gezondheidscrisis. We zijn er met zijn allen tot op heden nog steeds niet in geslaagd om het aantal nieuwe besmettingen met het coronavirus, dat de ziekte Covid-19 veroorzaakt, definitief terug te dringen. Integendeel, rond de datum van deze blog (13 november 2021) is net het record verbroken en het hoogste aantal besmettingen op één dag genoteerd sinds de uitbraak van de pandemie (ruim 16.000). Gelet op de testbereidheid mag worden aangenomen dat het werkelijke aantal nog (veel) hoger ligt.

Geen aandacht voor leefstijl

Van overheidswege zijn tijdens tientallen persconferenties veel verschillende maatregelen afgekondigd, sommige die wel (tijdelijk) werkten en andere die niet of onvoldoende effect hebben gehad. Maar wat opviel in al deze persconferenties is dat er in het kader van preventie vrijwel nooit met één woord werd gerept over het belang van een gezonde leefstijl.

Daar waar telkens weer terecht de aandacht werd en wordt gevestigd op vaak en zorgvuldig handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog, papieren zakdoekjes gebruiken, geen handen schudden, afstand houden en (sinds kort) voldoende ventileren, blijft het tot op de dag van vandaag van officiële zijde akelig stil als het gaat over duurzame manieren waarop je de kans op besmetting met het Covid-19 virus kunt verminderen c.q. het risico op een ernstig verloop van de ziekte (aanmerkelijk) kunt reduceren. Dat is niet alleen onlogisch en volstrekt onbegrijpelijk, maar ook een gemiste kans van werkelijk ongekende proporties.

Want als er ooit een moment in de geschiedenis is geweest waarop het belang van een gezonde leefstijl zo breed en urgent mogelijk onder de aandacht moet worden gebracht, is het wel nu.

Ongezonde leefstijl leidt tot meer ziekenhuis- en ic-opnames

Tot dusverre komt immers uit wetenschappelijk onderzoek naar voren dat mensen met (fors) overgewicht bij besmetting een grotere kans lopen op ziekenhuis- en ic-opname dan mensen met een gezond gewicht. Ook mensen met onderliggend lijden lopen meer risico’s op een ernstiger ziekteverloop. Onderliggend lijden bestaat uit zeer uiteenlopende aandoeningen en is deels mogelijk ook gebaseerd op erfelijke factoren, maar een aanzienlijk deel van deze ziektebeelden is grotendeels gerelateerd aan leefstijl. Zo weten we allang dat diabetes type 2, (een deel van de) hart- en vaatziekten, verschillende soorten kanker en andere ernstige chronische ziekten ontstaan door ongezonde leefstijlkeuzes zoals niet of onvoldoende bewegen, een ongebalanceerd dieet, roken, (overmatig) alcoholgebruik, ervaren van langdurige stress die niet bewust wordt gereduceerd en dergelijke.

Wat veel minder bekend is, is dat je mindset – jouw gedachten, gevoelens en overtuigingen – eveneens verstrekkende gevolgen heeft voor je mentale en lichamelijke gezondheid, ja zelfs voor je levensverwachting. Positieve emoties zoals compassie, dankbaarheid en optimisme blijken bijvoorbeeld een dempend effect te hebben op de schadelijke gevolgen van chronische stress. Daarnaast volgt uit wetenschappelijke studies dat een positieve mindset je afweersysteem een boost geeft. Ook op dit gebied is dus nog een wereld te winnen.

Ter voorkoming van misverstanden: met het benoemen van leefstijlkeuzes als oorzaak voor verschillende chronische ziektebeelden is uitdrukkelijk niet bedoeld om mensen hiervan een verwijt te maken – geen ‘eigen schuld, dikke bult’ dus – maar veeleer om hen uit te nodigen om andere, betere keuzes voor zichzelf te gaan maken op dagelijkse basis, al dan niet met professionele begeleiding.

Nog steeds geen brede officiële communicatie op dit vlak

Met deze kennis ligt het dus voor de hand om het grote publiek tijdens deze pandemie niet alleen telkens te wijzen op goede hygiëne, maar ook op het immens grote belang van een gezonde leefstijl. Tegelijkertijd zouden dan praktische en eenvoudige instrumenten moeten worden aangereikt waarmee mensen zelf op een verantwoorde manier aan de slag kunnen gaan.

De trieste conclusie is echter dat 625 dagen na de eerste coronabesmetting het zowel van overheidswege als vanuit onze nationale gezondheidsinstituten nog steeds ontbreekt aan structurele, duidelijke en uitnodigende positieve communicatie op beide punten. Hierdoor blijven welwillende burgers nodeloos zoekende naar wat ze voor zichzelf zouden kunnen doen terwijl de risicogroepen niet worden bereikt c.q. aangespoord om in actie te komen, met alle gevolgen van dien.

Waarom geen nationale leefstijlcampagne?

Waarom wordt niet allang een gecoördineerde nationale leefstijlcampagne gevoerd die aanzet tot het nemen van eigen regie over je gezondheid en die heldere, wetenschappelijk onderbouwde adviezen geeft over hoe je jezelf het beste kunt proberen te beschermen tegen dit virus en de gevolgen daarvan? Er zijn inmiddels tientallen miljarden extra uitgegeven voor bestrijding van deze pandemie, dus geldgebrek kan het niet zijn. Waarom niet de Postbus 51-spotjes weer in ere hersteld? Hoelang moeten we nog wachten op zinvolle en concrete tips van Sire voor dit enorme maatschappelijke probleem? Ze zouden voorzien in een enorme maatschappelijke behoefte, een behoefte waarin een kijkje nemen op Rijksoverheid.nl bij lange na niet kan voorzien.

En waarom geen nationale tv-actie puur gericht op preventie waarin immunologen maar zeker ook andere deskundigen zoals psychologen, leefstijlartsen- en coaches, meditatie- en mindfulnessexperts en anderen in duidelijke taal uitleggen wat we zouden kunnen doen om ons immuunsysteem te optimaliseren?  We zijn er altijd als de kippen bij om dit soort evenementen te organiseren maar nu, zelfs op het absolute dieptepunt van deze crisis, blijft het op het vlak van preventie oorverdovend stil.

Hoogste tijd dus om eens flink lawaai te gaan maken. Niet door te slaan op potten en pannen, maar door onze krachten te bundelen, onderling de verbinding te zoeken en vanuit een positieve, uitnodigende houding zoveel mogelijk mensen te bereiken met deze belangrijke boodschap.

Laat je horen!