Toen ik jaren geleden ben begonnen met mediteren kwam mijn geest eindelijk tot rust. Ik realiseerde me dat het in mijn altijd drukke wereld een ongekende luxe is om ongestoord te kunnen zitten, om eens stil te zijn, mijn ogen te sluiten voor alle prikkels en even aan niks (proberen!) te denken door te focussen op mijn ademhaling en die vreemde maar al gauw vertrouwd voelende klanken van mantra’s.

Sinds die allereerste keer ben ik verslaafd. Ik maakte niet alleen de 21-daagse meditatiecyclus van Deepak Chopra en Oprah Winfrey af, ik kocht hem ook (behalve spiritueel zijn Oprah en Deepak ook commercieel en wie kan ze dit kwalijk nemen?) en daarna volgden al snel andere. Al na korte tijd viel er verschil te merken. Dagelijkse meditatie leidde bij mij tot meer focus, betere concentratie en een groter vertrouwen in mijn intuïtie. Op moeilijke momenten putte ik er bovendien hoop, kracht en inspiratie uit. Na verloop van tijd nam mijn stressgevoeligheid duidelijk af. Daarnaast groeiden mijn vergevingsgezindheid, compassie en zelfverzekerdheid. Ik voelde me steeds serener. Mijn meditaties intensiveerden ook mijn beginner’s mind oftewel ik bekeek alles om me heen meer en meer door de verwonderde ogen van een kind dat voor het eerst zijn omgeving ziet. Zo leerde ik de schoonheid van de wereld om me heen veel meer te waarderen.

Diverse onderzoeken waaronder die van Harvard University hebben bevonden dat meditatie ook op een biologisch niveau aantoonbaar is. Zo vergeleek Harvard neurowetenschapper Sara Lazar – die de gezondheidsvoordelen van meditatie eerst zelf heeft ervaren alvorens er ook onderzoek naar te gaan doen – mensen die al lange tijd mediteren met een controlegroep. Daarbij ontdekte ze dat mediteren de hersenen daadwerkelijk verandert. Met name hersengebieden die te maken hebben met zintuiglijk waarnemen, emotieregulatie, besluitvorming, geheugen, leren, empathie en stress veranderen in gunstige zin. Maar ze heeft ook aanwijzingen gevonden dat meditatie kan helpen bij depressie, angsten, slapeloosheid en pijn. Ook constateerde ze dat mediteren leidt tot een betere kwaliteit van leven.

Volgens Lazar suggereren de onderzoeksresultaten dat meditatie structurele evidence based veranderingen kunnen produceren in ons brein. Bovendien vond Lazar ook ondersteuning voor de stelling dat meditatie bepaalde verouderingseffecten van de hersenen zou kunnen afremmen. In zekere zin zou je zelfs kunnen zeggen dat meditatie ervoor zorgt dat je jonger wordt. Onderzoek van Nobelprijswinnares Elizabeth Blackburn (The Telomere Effect, p. 153-158) biedt namelijk sterke aanknopingspunten voor de stelling dat meditatie je telomeren verlengt. Een telomeer is de dna-structuur die zich aan het uiteinde van chromosomen bevindt. Bij elke celdeling worden je telomeren ietsje korter, waardoor uiteindelijk biologische veroudering optreedt en ziektes kunnen ontstaan. Telomeren worden vaak vergeleken met de plastic uiteindes van schoenveters. Net zoals deze voorkomen dat de veters gaan rafelen, hebben telomeren de taak om onze chromosomen te beschermen zodat we minder snel verouderen en beter beschermd zijn tegen ziektes. Meditatie kan in die zin dus zelfs bijdragen aan het (deels) terugdraaien van veroudering.

Tenslotte leer je dankzij meditatie dat jij de baas kunt worden over je gedachten. Daardoor kies je uiteindelijk bewust welke gedachten je omarmt en zodoende internaliseert. Want dat zijn de gedachten die jouw gezondheid en jouw leven direct beïnvloeden.

Meditatie mag dus met recht kwali-tijd voor jezelf worden genoemd.